စိုးရိမ္ေသာကၿဖစ္ၿခင္း (ANXIETY)
Posted by zawye
(ထြန္းေဖာင္ေဒးရွင္း ဘဏ္စာေပေကာ္မတီက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ထုတ္ေ၀ေသာေမာင္ဆုရွင္ ၿမန္မာၿပန္ဆိုသည္႔အိမ္တြင္းသမားေတာ္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ၿပလုိက္ပါသည္။)
စိုးရိမ္ေသာကၿဖစ္ၿခင္း (ANXIETY)
စိုးရိမ္ေသာကၿဖစ္ၿခင္းသည္ဘ၀ဧ။္စိန္ေခၚမႈမ်ားကိုသဘာ၀က်က်တံု႔ၿပန္မႈတစ္မ်ိဳးၿဖစ္သည္။စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾက အနည္းငယ္ ၿဖစ္ၿခင္းသည္ေကာင္းဧ။္ ။ထိုစိတ္ၿဖင္႔မိမိကိုယ္ကိုယ ္အားေပးရာေရာက္ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ စိုးရိမ္ေသာက ၾကီးလြန္းလွ်င္ကားထိန္းမႏိုင္၊ သိမ္းမရအထိၿဖစ္ႏိုင္သည္။ ဘာရယ္မဟုတ္ဘဲၿဖစ္ေနၿခင္း၊ အေၾကာက္လြန္ၿခင္း၊ ေနာက္ဆက္တြဲ စိတ္ဖိစီးမႈၿဖစ္ၿခင္းႏွင္႔ ေနမထိထိုင္မထိ စိတ္မပူပန္ဘဲ မေနႏိုင္ ၿဖစ္ရၿခင္းတို႕ကိုၾကံဳရသည္။ ပူပန္မႈလကၡဏာမ်ားၾကံဳရပါက ဆရာ၀န္မ်ားႏွင္႔ၿပသရန္လိုအပ္ၿပီးေဆး၀ါးမွီ၀ဲရန္ လည္းလိုအပ္ခ်က္ရွိႏိုင္သည္။
စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကမႈႏွင္႔စိုးရိမ္ပူပန္ေသာကတို႔အၾကားႏွစ္ဖက္စြန္းဧ။္အလယ္၌စိတ္အေနအားၿဖင္႔ၾကံဳဆံုရ သူတို႔မွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာရွိၾကသည္။ စိုးရိမ္မႈမ်ားသူရွိသလိုတကယ္တမ္းေရာဂါမၿဖစ္ေသးသူတို႕ရွိၾကသည္။အၿမဲတမ္း ပူပန္ေၾကာင္႔ၾက ၿဖစ္ေနရတတ္သူတို႕မွာ ေန႔စဥ္ကိစၥမ်ား ၌ဟန္မပ်က္ က်င္လည္ႏိုင္ေသာ္လည္း သူတို႔ဧ။္ စိတ္အေနႏွင္႔ ရုပ္ပိုင္းအေနအထားကို စိုးရိမ္ မႈက တတိတိတိုက္စားပစ္ၿခင္းကိုခံရလွ်က္ရွိသည္။ ထိုကဲ႕သို႔ လြန္ကဲေသာ စိတ္အေနရွိေသာ အခါ စိတ္က်ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ႏွင္႔အၿခားက်န္းမာေရးၿပႆနာမ်ားၿဖစ္ဖုိ႕ နီးစပ္လာေလသည္။ေအာက္ပါတို႔မွာစိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကလြန္ကဲသူမ်ား အတြက္ကိုင္တြယ္ေၿဖေဖ်ာက္ႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းမ်ားၿဖစ္သည္-
စိုးရိမ္ေသာကၿဖစ္ၿခင္း (ANXIETY)
စိုးရိမ္ေသာကၿဖစ္ၿခင္းသည္ဘ၀ဧ။္စိန္ေခၚမႈမ်ားကိုသဘာ၀က်က်တံု႔ၿပန္မႈတစ္မ်ိဳးၿဖစ္သည္။စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾက အနည္းငယ္ ၿဖစ္ၿခင္းသည္ေကာင္းဧ။္ ။ထိုစိတ္ၿဖင္႔မိမိကိုယ္ကိုယ ္အားေပးရာေရာက္ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ စိုးရိမ္ေသာက ၾကီးလြန္းလွ်င္ကားထိန္းမႏိုင္၊ သိမ္းမရအထိၿဖစ္ႏိုင္သည္။ ဘာရယ္မဟုတ္ဘဲၿဖစ္ေနၿခင္း၊ အေၾကာက္လြန္ၿခင္း၊ ေနာက္ဆက္တြဲ စိတ္ဖိစီးမႈၿဖစ္ၿခင္းႏွင္႔ ေနမထိထိုင္မထိ စိတ္မပူပန္ဘဲ မေနႏိုင္ ၿဖစ္ရၿခင္းတို႕ကိုၾကံဳရသည္။ ပူပန္မႈလကၡဏာမ်ားၾကံဳရပါက ဆရာ၀န္မ်ားႏွင္႔ၿပသရန္လိုအပ္ၿပီးေဆး၀ါးမွီ၀ဲရန္ လည္းလိုအပ္ခ်က္ရွိႏိုင္သည္။
စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကမႈႏွင္႔စိုးရိမ္ပူပန္ေသာကတို႔အၾကားႏွစ္ဖက္စြန္းဧ။္အလယ္၌စိတ္အေနအားၿဖင္႔ၾကံဳဆံုရ သူတို႔မွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာရွိၾကသည္။ စိုးရိမ္မႈမ်ားသူရွိသလိုတကယ္တမ္းေရာဂါမၿဖစ္ေသးသူတို႕ရွိၾကသည္။အၿမဲတမ္း ပူပန္ေၾကာင္႔ၾက ၿဖစ္ေနရတတ္သူတို႕မွာ ေန႔စဥ္ကိစၥမ်ား ၌ဟန္မပ်က္ က်င္လည္ႏိုင္ေသာ္လည္း သူတို႔ဧ။္ စိတ္အေနႏွင္႔ ရုပ္ပိုင္းအေနအထားကို စိုးရိမ္ မႈက တတိတိတိုက္စားပစ္ၿခင္းကိုခံရလွ်က္ရွိသည္။ ထိုကဲ႕သို႔ လြန္ကဲေသာ စိတ္အေနရွိေသာ အခါ စိတ္က်ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ႏွင္႔အၿခားက်န္းမာေရးၿပႆနာမ်ားၿဖစ္ဖုိ႕ နီးစပ္လာေလသည္။ေအာက္ပါတို႔မွာစိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကလြန္ကဲသူမ်ား အတြက္ကိုင္တြယ္ေၿဖေဖ်ာက္ႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းမ်ားၿဖစ္သည္-
- ထြက္သက္၊၀င္သက္ေလကိုပံုမွန္ၿဖစ္ေအာင္ရွဴၿခင္းသည္ စိုးရိမ္ေသာကတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အထိေရာက္ဆံုးနည္းၿဖစ္သည္။ေသာကေၿပေပ်ာက္ရန္ႏွာေခါင္းမွေလးစကၠန္႔မွ်အသက္ရွဴၿပီး ခုႏွစ္စကၠန္႕မွ်အသက္ေအာင္႔ထားပါ။ ထို႔ေနာက္ပါးစပ္မွ ရွစ္စကၠန္႔ၾကာေအာင္ ေလကိုရွဴထုတ္ပါ။ ထိုနည္းၿဖင္႔ ေန႔စဥ္တစ္မိနစ္မွ်ၾကာေအာင္ ထြက္ေလ၊ ၀င္ေလကိုမၾကာခဏေလ႔က်င္႔ပါ။
- ٭တစ္ကိုယ္ထီးတည္းေနၿခင္းသည္ စိုးရိမ္ပူပန္စရာၿဖစ္ဧ။္။ စားေသာက္ဆိုင္၊ ကုန္ပေဒသာဆိုင္၊ စာၾကည္႔တိုက္သို႕သြားၿပီးေတြ႕ရာတစ္ဦးဦးႏွင္႔စကားေဖာင္ဖြဲ႕ပါ။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းၿဖစ္ေစ၊ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းႏွင္႔ၿဖစ္ေစ၊ ဆက္သြယ္စကားေၿပာပါ။ လူသူႏွင္႔ အဆက္ဆံရွိလွ်င္ စိုးရိမ္ပူပန္စိတ္ေလ်ာ႕သြားႏိုင္သည္။
- ٭ ေန႔စဥ္အားၿဖင္႔ သံုးေလးၾကိမ္မွ်စိတ္တည္ၿငိမ္မႈ တည္ေဆာက္ေသာ အားထုတ္မႈ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးၿပဳလုပ္ပါ။စိတ္ထဲကဂါထာမႏၱာန္ၿဖစ္ၿဖစ္အာရံုၿပဳရင္ၿပဳ၊စိတ္ကိုဟင္းလင္း ထားခ်င္ထား၊ကိုယ္႔စိတ္ၾကိဳက္အဆင္ေၿပတာကုိလုပ္ပါ။
- ٭ေလာေလာဆယ္ၿဖစ္ေနေသာ ကိစၥကိုအာရံုထားပါ၊ ၿပီးခဲ႔တာ၊ ေရွ႕ၿဖစ္မယ္႔ဟာမ်ားကိုမေတြးပါႏွင္႔။ တစ္ေန႔တာ အခ်ိန္ရရ၊ တစ္နာရီအခ်ိန္ရရ၊ တစ္မိနစ္ပဲအခ်ိန္ရရ ဤအတိုင္းစိတ္မွာ အာရံုထားပါ။
- ٭ၿပႆနာတစ္ရပ္ရပ္ကို လက္ေတြ႕ေၿဖရွင္းႏိုင္ရန္ စီမံခ်က္တစ္ရပ္ခ်ပါ။ ေငြစုဘဏ္စာရင္းစ၍ဖြင္႔လွ်င္ဖြင္႔၊အလုပ္ကိစၥကိုေဆြးေႏြးသံုးသပ္လုိကသံုးသပ္၊လက္ေတြ႕ခ်၍ လုပ္ကုိင္လုပ္ကိုင္၊စိုးရိမ္ဖြယ္ကိစၥ တို႕ကိုေလ်ာ႔ပါးသြားေစမည္။
- အေၾကာင္းမဲ႔စိုးရိမ္ၿခင္းသည္ အေၿခအေနအမွန္ကိုမသိေသာေၾကာင္႕ ၿဖစ္ရသည္မ်ားလည္းရွိသည္။ ကိုယ္႔ကိုႏႈတ္မဆက္ဘဲမသိက်ိဳးကၽြန္ၿပဳသြားသည္ကို ၾကံဳလုိက္ရလွ်င္ ငါ႕ကိုဂရုမစိုက္ဘဲေနသည္ဟု စိတ္မေကာင္းမၿဖစ္သင္႔။
- ٭အာရံုေထြၿပားမႈၿဖစ္စရာ အေၾကာင္းမ်ားကို ေရွာင္ဖို႕႔လုိသည္။ ကိုယ္႕ကိုအၿပိဳင္အဆိုင္ စိတ္ရႈပ္ေအာင္ၿပဳလုပ္ေနသာသူမ်ားႏွင္႔ကိစၥမ်ားကိုေမ႔ထားၿပီး ေ၀းေ၀းသို႔ ေရာက္ေအာင္သြား၊ ေ၀းေ၀းေလးေနေပးပါ။ ရက္အနည္းငယ္မွ် သတင္းစကားတို႕ႏွင္႔ေ၀းေ၀းေနပါ။ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကဖြယ္မ်ား ေလ်ာ႔သြားမည္။
- ٭မိမိကိုယ္တိုင္ေမးၾကည္႔ပါ။ "အဆိုးဆံုးဘာၿဖစ္ႏိုင္မည္လဲ" "အဲ႕ဒီအၿဖစ္ကဘယ္ေလာက္ဆိုးမွာလဲ" "အဆိုးဆံုးၿဖစ္ဖို႕အေၾကာင္းေတြဘယ္လုိရွိသလဲ" ဟူ၍ၿဖစ္သည္။ ထင္ေသာအေၿခအေနမွာ တကယ္ၿဖစ္လာေသာအခါ ဤသို႕မဆိုးတတ္၊ ထိုမွ်မက တကယ္တမ္းၿဖစ္ခ်င္မွလည္းၿဖစ္လိမ္႕မည္။ ေနာက္ပိုင္း၌ "ငါဘာၿဖစ္လုိ႔ ဒီလုိစိုးရိမ္မိတာပါလိမ္႔" ဟူ၍ပင္ေတြးမိတတ္သည္။
- ٭ကိုယ္႕မွာ စိုးရိမ္ေၾကာင္႕ၾကၿဖစ္ရမႈမ်ားကို ဒိုင္ယာရီေရးသလိုေရးမွတ္ပါ။ သို႕မဟုတ္ စာရြက္ေပၚတြင္ ခ်၍ေရးထားပါ။ ထိုသို႔ခ်၍ေရးၾကည္႔လိုက္လွ်င္ စိုးရိမ္မကင္းမႈေလ်ာ႔သြားၿပီး စိတ္ေအးသြားစရာ အေၾကာင္းရွိသည္။
- ٭"ညအိပ္ခ်ိန္တြင္အားလံုးကိုေၿဖေလွ်ာ႕ၿပီး သက္သက္သာသာအနားယူဖို႕ ၿပင္ဆင္ပါ" အိပ္ရာမ၀င္မီမိနစ္ ၃၀၊ ၅၀ မွ်တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ၿဖင္႔ ေအးေအးလူလူလုပ္ရေသာ အလုပ္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကိုလုပ္သင္႔သည္။ ဥပမာ- ၀တၳဳတစ္အုပ္ဖတ္ၿခင္း၊ တီဗီဇာတ္ၿမဴးတစ္ခုကို ၾကည္႔ၿခင္းကဲ႔သို႕ အလုပ္မ်ိဳးၿဖစ္သည္။ အိမ္တြင္းမႈ သိမ္းဆည္းေရးကဲ႕သို႕ အလုပ္မိ်ဳးကား မၿဖစ္သင္႕။
- ٭ကိုယ္႔မွာၿဖစ္တတ္ေသာ စုိးရိမ္မႈမ်ားကို အၿခားအၿမင္ တစ္မ်ိဳးၿဖင္႔ ၿမင္ၾကည္႔ပါ။ "ဒီလုိၿဖစ္တာ ဘယ္ေလာက္ရယ္စရာေကာင္းသြားလဲ"၊ "ဒီလိုေၾကာင္႔ၾကမႈမ်ိဳးကုိ ေနာင္ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ၾကာလို႕ ကိုယ္႕ဘာသာၿပန္ေတြးမိရင္ ရယ္ေမာစရာၿဖစ္ေတာ႔မွာပဲ" ဟူေသာ အေတြးမ်ိဳးကိုေတြးၾကည္႔ဖို႔ၿဖစ္သည္။ ၾကည္သာရြင္ပ်၊ ရယ္ေမာတတ္ၿခင္းသည္ စိုးရိမ္ဖြယ္အေၾကာင္းကိစၥကို ခ်က္ခ်င္းသက္သာေစသည္။
- ٭စိုးရိမ္စရာ ကို တစ္ေယာက္တည္းမခံစားပါႏွင္႔။ ေၿပာရင္းၿဖင္႔ၿပႆနာဧ။္ အေၿဖမ်ားရလာတတ္ၿပီး ကိုယ္႔ၿပႆနာမွာ ထင္သေလာက္မၾကီးလွသည္ကို သေဘာေပါက္ရလိမ္႔မည္။
(၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ေမလ (၂၂)ရက္ေန႕ ထုတ္ေၾကးမံုသတင္းစာ အခန္းဆက္ေဆာင္းပါးမွ ကူးယူေဖာ္ၿပပါသည္။ )
စိုးရိမ္ေသာကၿဖစ္ၿခင္းသည္ဘ၀ဧ။္စိန္ေခၚမႈမ်ားကိုသဘာ၀က်က်တံု႔ၿပန္မႈတစ္မိ်ဳးၿဖစ္သည္။စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကမ ႈႏွင္႔ စိုးရိမ္ပူပန္ေသာကတို႔အၾကား ႏွစ္ဖက္စြန္းဧ။္ အလယ္၌ စိတ္အေနအားၿဖင္႔ ၾကံဳရ ဆံုရသူတို႔မွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိၾကသည္။ စိုးရိမ္မႈမ်ား သူရွိသလို တကယ္တမ္း ေရာဂါမၿဖစ္ေသးသူတို႔ရွိၾကသည္။ အၿမဲတန္းပူပန္ေၾကာင္႔ၾက ၿဖစ္ေနရတတ္သူတို႔မွာ ေနစဥ္ကိစၥမ်ား၌ ဟန္မပ်က္ က်င္လည္ႏိုင္ေသာ္
လည္းသူတို႔ဧ။္စိတ္အေနႏွင္႔ ရုပ္ပိုင္းအေနအထားကိုစိုးရိမ္မႈကတစ္တိတိတိုက္စားပစ္ၿခင္းကိုခံရလ်က္ ရွိသည္။ ထိုကဲ႕သို႕ လြန္ကဲေသာစိတ္အေနရွိေသာအခါ စိတ္က်ေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ ႏွင္႔ အၿခားက်န္းမာေရး ၿပႆနာမ်ားၿဖစ္ဖို႔ နီးစပ္လာေလသည္။ ေအာက္ပါတို႔မွာ စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾက လြန္ကဲတတ္သူမ်ားအတြက္ ကိုင္တြယ္ေၿဖေဖ်ာက္ႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းမ်ားၿဖစ္သည္....
- စြဲစြဲလမ္းလမ္း စိုးရိမ္တတ္သူတို႕မွာ ရွိပါေစ၊ ေနပါေစဟူ၍ ေမ႔ေပ်ာက္ထား၍ မရၾက။ သူ႕အလိုလို ရွင္းခ်င္မွ ရွင္းသြားေပေရာ႕ဟုဆက္၍သာ စိုးရိမ္ေနေတာ႔သည္။ ထိုသို႔ကားမၿဖစ္ႏိုင္။ ထို႔ေၾကာင္႔အေလ႔အထၿပဳ၍ ရွိပါေစ၊ေနပါေစဟုအေတြးၿဖတ္လ်က္ေလ႔က်င္႔ေပးဖို႔ၿဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ကုိယ္႔နည္းႏွင္႔ကိုယ္အဆင္ေၿပေသာ နည္းကို လည္းၿပဳလုပ္ေလ႔က်င္႔ႏိုင္သည္။
- မိမိကိုယ္ကုိယ္ "အထိမခံ ေရြပန္းကန္" လုိသေဘာမထားပါႏွင္႔။ ဤသို႔ထင္မိလွ်င္ ထင္သလိုၿဖစ္ကာ လူေပ်ာ႔ၿဖစ္သြားလိမ္႔မည္။ ထို႔ေၾကာင္႔စိုးရိမ္တတ္ၿခင္း ကိုအားနည္းခ်က္အၿဖစ္ လက္မခံဘဲ အားေမြးစရာ အေၾကာင္းအၿဖစ္အသံုးဖို႔ၿဖစ္သည္။ လူေရွ႕သူေရွ႕တြင္ ေဟာေၿပာစရာအေၾကာင္းတစ္ခုရွိသည္ ဆိုပါစို႕။ ထိုကိစၥကို ရင္ခုန္ဒူးတုန္စရာ မဟုတ္ဘဲ စိတ္ပါလက္ပါ ေဆာင္ရြက္ရန္ရွိမႈဟု သေဘာထားလုိက္ပါ။
- လူတစ္ဦး အဖို႕ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ကိစၥအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တစ္ၿပိဳင္တည္း ၾကံဳရေသာအခါ ၌စိုးရိမ္ေၾကာင္႔ၾကမႈ ေပၚတတ္သည္။ထိုအခါမ်ိဳး၌ ကိစၥမ်ားေၿမာင္လွသည္ဟု အပ်က္သေဘာမၿမင္ဘဲ ဘ၀မွာ တက္ၾကြစြာ လုပ္စရာေတြ၊ စိန္ေခၚခ်က္ေတြ ရင္ဆိုင္ဖုိ႕ အၿပည္႔ရွိေနသည္ဟုသေဘာထားရန္လိုသည္။
- ဘီယာ၊၀ိုင္ႏွင္႔အၿခားအရက္ေသစာတို႔သည္စိုးရိမ္မႈကိုတိုးပြားေစႏိုင္ဧ။္။ အရက္ေသာက္ခါစမွာစိုးရိမ္ေပ်ာက္ ေစေသာ္လည္း အရက္ေသာက္ၿပီးသည္႔ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ပို၍အစိုးရိမ္ၾကီးေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ထို႔ေၾကာင္႕အရက္ေသစာေရွာင္ဖုိ႔ၿဖစ္သည္။
(၂၀၁၁ခုႏွစ္၊ ေမလ (၂၃)ရက္ေန႕ ထုတ္ေၾကးမံုသတင္းစာ အခန္းဆက္ေဆာင္းပါးမွ ကူးယူေဖာ္ၿပပါသည္။ )
