အဘိဓမၼာေန႕
မဟာ သကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခုႏွစ္ ၀ါဆုိလျပည့္ေန႕တြင္ သုံးလူ႕ထြတ္တင္ဘုရားရွင္ သည္ သႏၲဳတိ မယ္ေတာ္မိ

နတ္သားအား အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ကုိ ေဟာၾကားျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးဆပ္ရန္ တာ၀တိ ํသာနတ္ျပည္သုိ႕ ႂကြခ်ီေတာ္မူသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ တာ၀တိ ํํသာနတ္ျပည္၌ သတၲမ၀ါကပ္ေတာ္မူ၍ မယ္ေတာ္မိနတ္သား အမွဴးျပဳေသာ

စၾကာ၀ဠာတုိက္မ်ားစြာမွ လာေရာက္ၾကေသာ နတ္ျဗဟၼာ အေပါင္းတုိ႕အား ၀ါတြင္းသုံးလပါတ္လုံး ေန႕ညမစဲ ကုသလာဓမၼာ ၊

အကုသလာဓမၼာ ၊ အဗ်ာကတာဓမၼာ အစရွိေသာ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ျမတ္အား ေဟာၾကားေတာ္ မူခဲ့ပါသည္။

တရားေဟာေတာ္မူစဥ္ နတ္ျပည္၌ မိမိႏွင့္ ထပ္တူထပ္မွ် တူညီေသာ ကုိယ္ပြား ရုပ္ပြားေတာ္ ဖန္ဆင္း၍ ဤမွ်

အတုိင္းအတာရွိေသာ တရားေတာ္ကုိပါ မိမိ ကုိယ္စားေဟာၾကားေစဟု အဓိဌာန္ျပဳကာ လူ႕ျပည္စႏၵကူးနံ႕သာေတာသုိ႕

ၾကြေရာက္ေတာ္မူ၍ ေဟာၾကားေတာ္ မူျပီးေသာ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ မ်ားကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကာ ရွင္သာရိ ပုတၲရာအား

ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ထုိတရားေတာ္ မ်ားကုိပင္ ရွင္သာရိပုတၱရာမထရ္က မိမိ၏ တပည့္ ရဟန္းငါးရာကုိ အက်ဥ္းအက်ယ္

ျပန္လည္ ေဟာၾကားခဲ့သည္။ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ ေဟာၾကားျခင္းသည္ ထုိႏွစ္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႕တြင္

ျပီးဆုံးျခင္းသုိ႕ ေရာက္ရွိသည္။ ထုိေန႕ကုိပင္ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ေန႕ဟု ေခၚတြင္ပါသည္။
ဗုဒၶအဘိဓမၼာ သည္ ေလာက သုံးပါးႏွင့္ နိဗၺာန္သုိ႕ေရာက္ေၾကာင္းတရားမ်ားကုိ တကယ္အစစ္အမွန္ရွိသည့္

မရမတၲတရား (၄) ပါး တုိ႕ျဖင့္ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာ ေဟာၾကားထားေသာ တရားေတာ္ ျဖစ္၏။

ပိဋကတ္သုံးပုံ ( ဓမၼကၡႏၶာ ၈၄၀၀၀)---------->
သုတၱန္ပိဋကတ္(သတၱ၀ါတုိ႕၏ အသိဉာဏ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားကို္အမ်ားဆုံးသုံး ေဟာထားသည္႔ ေ၀ါဟာရေဒသနာ) (ဓမၼကၡႏၶာ ၂၁၀၀၀)
၀ိနယပိဋကတ္(တပည့္သာ၀ကမ်ားလုိက္နာရန္ဓမၼအာဏာကုိအမ်ားဆုံးသုံးကာဗုဒၶပညတ္ေတာ္မူခဲ့ေသာအာဏာေဒသနာ (၀ိနည္း)) (ဓမၼကၡႏၶာ ၂၁၀၀၀)
အဘိဓမၼာပိဋကတ္ (မေဖာက္မျပန္မွန္ကန္ေသာ သေဘာတရားမ်ား / အရွိတရား / အမွန္တရားကုိ အၾကြင္းမရွိ ျပည့္စုံစြာ ေဟာထားသည့္ ပရမတၱ ေဒသနာေတာ္) (ဓမၼကၡႏၶာ ၄၂၀၀၀)

အဘိဓမၼာ ပိဋကတ္သည္ အၿခား ပိဋကတ္မ်ားထက္
(၁) ဓမၼကၡႏၶာ အေရအတြက္ ပုိမ်ားျခင္း၊
(၂) ေဟာၾကားေသာ နည္းအေရအတြက္ ပုိမ်ားျခင္း၊
(၃) သာလြန္ထူးဆန္းသည့္ တရားေတာ္ျဖစ္ျခင္းတုိ႕ေၾကာင့္ (အဘိ=သာလြန္ထူးဆန္းေသာ ၊ ဓမၼာ =တရားေတာ္) ဟု

အမည္တြင္၏။

ပရမတ္ ႏွင့္ ပညတ္

ပရမတၲ = မရမ + အတၳ = ျမတ္ေသာ + အနက္သေဘာ
မေဖာက္မျပန္ တည့္မတ္မွန္ကန္သျဖင့္ ျမတ္သည္ဟုေခၚဆုိထုိက္သာ အမွန္တကယ္ရွိသည့္ သဘာ၀တရားမ်ားကုိ ပရမတၲ

(၀ါ) ပရမတ္ ဟုေခၚ၏။ ပရမတ္သည္ ၪာဏ္ျဖင့္ ခြဲျခမ္း စိစစ္လွ်င္ ေဖာက္ျပန္ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းမရွိဘဲ အျမဲ မွန္ကုန္ျမဲျမံေန၏။
ပညတ္သည္ လူတုိ႕သည္ ေခၚေ၀ၚထားေသာေ၀ါဟာရမ်ားျဖစ္ကာ အမွန္ရွိသည္ဟု ထင္ရေသာ္လည္း
ၪာဏ္မ်က္စိျဖင့္ ခြဲျခမ္းစိစစ္လွ်င္ေပ်ာက္ကြယ္သြား၏။ (ဥပမာ - လူ ၊ ေခြး ၊ ေက်ာငး္ ၊ အိမ္ ၊ ေမာ္ေတာ္ကား စသည့္ အမည္ေ၀ါဟာရမ်ား)

ပရမတၲ (၄) ပါး


စိတ္ ေစတသိက္ ရုပ္ နိဗၺာန္
(၁) (၅၂) (၂ဂ) (၁)

စိတ္ = အာရုံကုိ သိတတ္ေသာ တရား
ေစတသိက္ = စိတ္၌ မွီတြယ္၍ စိတ္ကုိ ျခယ္လွယ္ေသာ သဘာ၀တရား
ရုပ္ = အပူအေအးစေသာဆန္႕က်င္ဘက္အေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္ ေဖာက္ျပန္တတ္သည့္သေဘာတရား
နိဗၺာန္ = ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းျငိမ္းရာ ခ်မ္းသာအစစ္အမွန္တရား

စိတ္ + ေစတသိက္= နာမ္ = အာရုံသုိ႕ ကုိင္းညႊတ္ျပီး အာရုံသုိ႕ သိတတ္ျခင္း

လူႏွင့္ သတၱ၀ါတုိ႕သည္ နာမ္ ရုပ္ အစုမ်ားသာျဖစ္ၾကျခင္း နိဗၺာန္၌ နာမ္ရုပ္ မရွိေခ်။ နာမ္ ရုပ္မရွိသျဖင့္ ထာ၀ရ ခ်မ္းသာ၏။ ဤသုိ႕ေသာ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ (၇) က်မ္းရွိ၏။

(၁) ဓမၼသဂၤဏီ ( ဓမၼ အားလုံးကုိစုေဆာင္း ထားေသာ က်မ္း)
(၂) ၀ိဘင္ ( ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ျခင္း)
(၃) ကထာ (အမွား၊ အယူမွားမ်ားကုိ ေျဖရွင္းျခင္း)
(၄) ပုဂၢလပညာ (ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္တြဲ၍ တုိက္ဆုိင္ စစ္ေဆးၾကည့္ျခင္း)
(၅) ဓာတုကထာ (ဓါတ္သေဘာအားခြဲျခမ္းျခင္း)
(၆) ရမိုက္ (ျပန္လည္စုစည္း၊ တြဲတရား / အစုံ)
(၇) ပ႒ာန္း (အေၾကာင္းအက်ဳိး ဆက္သြယ္ျခင္း ၊ သေဘာတရား ျပသျခင္း)

ဘ၀အေၾကာင္း ၊ ေလာက အေၾကာင္း တုိ႕ကုိ အမွန္တကယ္ ရွိသည့္ ပရမတၱတရားတုိ႔ျဖင့္ရွင္းလင္းေဖာ္ျပ ထားေသာ ဗုဒၶအဘိဓမၼာသည္ အဖိုးအတန္ဆုံး ဘ၀ပညာျဖစ္ပါသည္။ မွန္ကန္ေသာ ဘ၀အျမင္ႏွင့္ ေလာကအျမင္တုိ႕ကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ဖြင့္ဆုိထားေသာေၾကာင့္ လူတို႕အား ခ်မ္းသာေစကာ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအား သိနားလည္၍ ဗုဒၶ၏ သဗၺညဳတ ၪာဏ္ေတာ္ကုိ သံသယကင္းရွင္းစြာျဖင့္ ျမတ္ႏုိးပူေဇာ္ႏုိင္ပါျပီ။
ေလာကၾကီးကိုလြမ္းမုိးၿခယ္လွယ္ေနၾကေသာ၊ စိတ္ေစတသိက္တို႔ဧ။္ သေဘာသဘာ၀မ်ားကို မၿခြင္းမခ်န္
မွန္ကန္ၿပည္႔စံုစြာ၊ ေဟာၾကားထားသည္႕ ဗုဒၶအဘိဓမၼာသည္ လူတိုင္းအတြက္ မွန္ကန္တည္႔မတ္ေသာ၊ ဘ၀ဒသန(Life Philosophy) ၿဖစ္ေပဧ။္။
လူတို႔အားဆိုးသြမ္းယုတ္ညံ႕ဆင္းရဲေစတတ္သည္႔ အကုသိုလ္ေစတသိက္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ လူတို႔ဧ။္ဘ
၀ကိုၿမင္႔ၿမတ္တင္႔တယ္ခ်မ္းသာေစတတ္သည္႔ ေသာဘဏေစတသိက္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ေကာင္းၿမတ္သည္႕
လုပ္ငန္းမ်ား၌ ေအာင္ပန္းဆင္ေစတတ္ေသာ ဗလအင္အားႏွင္႔ အဓိပတိတရားမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲတြင္းမွလြတ္ေၿမာက္ေစၿပီး၊အခ်မ္းသာဆံုးသႏၱိသုခကိုရရွိေစတတ္ေသာက်င္႔စဥ္အမွန္တရားကို လည္းေကာင္း၊ဗုဒၶအဘိဓမၼာကတိတိက်က်ညြန္ၿပထားပါသည္။ယေန႔ေလာကသိပၸံပညာရပ္မ်ားအရွိန္အဟုန္ တိုးတက္ေနေသာ ေခတ္ၾကီးတြင္ တိုးတက္လ်က္ရွိေသာ သိပၸံပညာႏွင္႔ တစ္ကမၻာလံုးမွအသိ အမွတ္ၿပဳထားေသာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာဒသနိကႏွင္႔ အေတြးအေခၚဘာသာရပ္(Global Science and Global Philosophy) မ်ားဧ။္ (Main or Center Problem) အဓိကၿပသနာရပ္ၿဖစ္ေသာ အရွိတရားႏွင္႔အမွန္တရားတည္း ဟူေသာ သေဘာသဘာ၀အား အဘိဓမၼာတရားကေၿဖရွင္းညြန္ၿပထားခဲ႔ပါဧ။္။
အဘိဓမၼာတရားအား ဥာဏ္ၿဖင္႔ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ နားလည္လာပါက (စာသေဘာတရား သို႔မဟုတ္
သုတပညာၿဖင္႔ေသခ်ာစြာနားလည္မိပါက) ခႏၶာကုိယ္ထဲ ငါ ဟု စြဲမွတ္ယူအပ္သည့္ အသက္ေကာင္ ၊ ၀ိၪာဥ္ေကာင္ ၊ လိပ္ျပာေကာင္ တုိ႕ မရွိေၾကာင္း ကုိ ဘြင္းဘြင္းၾကီး သိျမင္သြားပါလိမ့္မည္။ ယင္းကဲ႕သုိ႕ ငါစြဲ ဟူသည့္ သကၠာယ ဒိဠိ ႏွင့္ ရတနာသုံးပါးအေပၚတြင္ ယုံမွား သံသယ ျဖစ္မႈတည္း ဟူေသာ ၀ိစိကိစာၦ တုိ႕ကင္းပေလာက္ေအာင္ အျမင္ၾကည္လင္လာသည့္အခါ စူဠေသာတာပန္(ေသာတာပန္အငယ္စား) အျဖစ္သုိ႕ေရာက္ရွိျပီး ေနာက္ဘ၀အတြက္ အပါယ္တံခါးပိတ္ေလျပီ။ ဘ၀အျမင္မွန္တည္းဟူေသာ အဘိဓမၼာ မ်ဳိးေစ့သည္ လူခ်မ္းသာႏွင့္ သႏၱိသုခ ဟူသည့္ ထာ၀ရ ခ်မ္းသာတို႕ ရွင္သန္ေပါက္ဖြားလာေအာင္ ဧကန္အက်ဳိးေဆာင္ေပးမည္ျဖစ္ေပသတည္း။


ေမတၲာမြန္ျဖင့္

• ကၽြန္ေတာ္ ငယ္ငယ္ ကတိမ္ေတြကိုေငးၿပီး အေတြးစိတ္ကူးနဲ႔ၾကည္ႏူးခဲ႔ဖူးတယ္။
• အာကာဆိုတဲ႔ေကာင္းကင္ကိုၾကည္႔ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ခြန္အားေတြေမြးခဲ႔ဖူးတယ္။
• အခုအခ်ိန္မွာေတာ႔ စိတ္ညစ္ရင္ တိမ္ကိုၾကည္႔တယ္..ေပါ႔ပါးေအာင္လို႕။
• ရႈပ္ေထြးရင္ေကာင္းကင္ကိုၾကည္႔တယ္……ေအးခ်မ္းေအာင္လို႔။
• တိမ္..အာကာ….ကကၽြန္ေတာ္႔ကိုေပါ႔ပါးၾကည္လင္ေစၿပီး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေအာင္ဖန္တီးေပးတယ္ ..ကၽြန္ေတာ္လိုပဲလူအားလံုးကိုေအးခ်မ္းေစခ်င္တယ္..
• တစ္ခုေတာ႔ရွိတယ္ေပါ႔…..တစ္ခါတစ္ေလ…တိမ္ဟာေမွာင္တတ္သလို..အာကာဟာလည္းမိုက္္တတ္ တယ္ဗ်ာ….
• ဘယ္လိုပဲေမွာင္ေမွာင္ဘယ္လိုပဲမိုက္မိုက္တိမ္နဲ႔အာကာဟာအၿမဲတြဲလ်က္ေပါ႔…ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြလည္း တိမ္အာကာလိုအခိုက္အတန္႔ေမွာင္တတ္ေပမယ္႔ ပင္ကိုအၿဖဴဓာတ္ေလးကေတာ႔ ကိုယ္နဲ႔မကြာ ဒြန္တြဲေနမွာပါ…